top of page

İçerik

Şili

Şili

Şili iş kültürü, profesyonellik ve hiyerarşiye duyulan derin saygı ile tanımlanır, ekonomik istikrarı hedefler. İş ilişkilerinde güven inşası ve uzun vadeli bağlar önceliklidir.

Mayıs, 2024

Ülke Profili

Ülke geçmişi, güncel demografik yapısı, coğrafi özellikleri ve siyasi yapısı

Kültürel Değerleri

Kültürel değerleri, gelenekleri, toplumsal normları ve iletişim bilgileri

İş Kültürü

İş Görüşmeleri, Randevu, Hediye Verme, İletişim alanlarında pratik bilgiler

Göstergeleri

Sosyal, ekonomik, kültürel, küreselleşme ve iş yapma ile ilgili göstergeler

İçerik

Ülke Profili

Ülke Adı 

Resmi Adı: Şili Cumhuriyeti

Resmi Adı (En): Republic of Chile

Kısa Adı: Şili

Kısa Adı (En): Chile

Yerel Uzun Adı: República de Chile

Yerel Kısa Adı: Chile

Ülke Adı Etimolojisi

Nereden türetildiği tam olarak bilinmemekle birlikte Mapuche yerlilerinin kelimesi olan (chilli) den geldiği ve “dünyanın sınırı” veya Keçuva dilinde “chiri” soğuk anlamında kullanıldığı düşünülmektedir.

Başkent

Santiago

Resmi Dili

İspanyolca

Nüfus

19.6 milyon
(2023) (UN)

Bölge

Latin Amerika

Kültürel Küme

Latin Amerika

Yüz Ölçümü

743.532 km²
(Kara) (Worldbank)

Para Birimi

Şili Pesosu
(CLP) ($)

GSYİH

354.45 milyar ABD Doları
(2024) (IMF)

Milli Gelir

***

Ülke Geçmişi ve Yönetim Şekli

Ülke Geçmişi

16. yüzyılda İspanya'nın Şili'ye gelişinden önce, Kuzey Şili "Inca"ların, Orta ve Güney Şili ise "Mapuche" yerlilerinin idaresi altında idi. Her ne kadar Şili 1810 yılında bağımsızlığını ilan etmesine rağmen, İspanya'ya karşı kalıcı başarıya 1818 yılında ulaşılmıştır. Pasifik savaşında (1879-1884) yıllarında, Şili, Peru ve Bolivya'yı yenmiş ve şu andaki kuzeydeki bölgeleri elde etmiştir. 1880 yılında Şili merkezi hükümeti Mapuchi’ler tarafından yerleşilen Orta ve Güney bölgelerinin kontrolünü kazanmıştır.  Salvador Allende'nin üç yıllık Marksist devleti 1973 yılında Augusto Pinochet’nin askeri diktatörlük rejimi ile devrilmiştir. Ülkeyi serbest başkanlık seçimlerinin yapıldığı 1990 yılına kadar idare etmiştir.


Yönetim Şekli

Başkanlık, Cumhuriyet


Yönetim Bölgeleri

16 bölge ile yönetilmektedir.

Not: ABD, Antartika ile ilgili iddiaları tanımamaktadır.


Bölgeleri: Aysen, Antofagasta, Araucania, Arica y Parinacota, Atacama, Biobio, Coquimbo, Libertador General Bernardo O'Higgins, Los Lagos, Los Rios, Magallanes y de la Antartica Chilena (Magallanes and Chilean Antarctica), Maule, Nuble, Region Metropolitana (Santiago), Tarapaca, Valparaiso


Coğrafi Özellikleri

Coğrafi Konumu

Şili, Güney Amerika'nın batı kıyısında yer alır ve kuzeyden güneye uzun bir şerit halinde uzanır. Ülkenin batısında Büyük Okyanus, kuzeyinde Peru, doğusunda Bolivya ve Arjantin ile sınırı bulunur. Şili'nin coğrafi yapısı, kuzeyde Atacama Çölü'nden güneydeki Patagonya buzullarına ve doğuda And Dağları'na kadar uzanan çeşitliliğiyle dikkat çeker.


Komşuları

Peru: Kuzeyde, Şili ile yaklaşık 160 kilometre (99 mil) sınır paylaşır.

Bolivya: Kuzeydoğuda, yaklaşık 861 kilometre (535 mil) sınır uzunluğuna sahiptir.

Arjantin: Doğuda, Şili'nin en uzun sınır komşusu olup, yaklaşık 5,300 kilometre (3,293 mil) sınır paylaşır. Bu sınır, And Dağları boyunca uzanır ve Güney Amerika'nın en uzun ikili kara sınırını oluşturur.


İklimi

Şili'nin iklimi, coğrafi konumunun çeşitliliği nedeniyle bölgeden bölgeye farklılık gösterir. Kuzeyde dünyanın en kurak çölü olan Atacama Çölü bulunurken, merkezi Şili Akdeniz ikliminin etkisi altındadır; sıcak, kuru yazlar ve ılıman, yağışlı kışlar yaşanır. Güneye doğru gidildiğinde iklim daha soğuk ve nemli hale gelir, özellikle Patagonya bölgesi soğuk ve rüzgarlı hava koşullarına sahiptir.

Kültürel Değerleri

Şili tarih boyunca birçok sosyal ve politik değişim yaşamıştır. Bu tarih, ülkenin sosyal adalet ve eşitlik arayışını şekillendirmiştir. Halk, toplumun daha adil ve eşit bir hale gelmesi için sık sık bir araya gelir ve dayanışma içinde hareket eder.


Şili'nin ulusal dansı cueca, ülkenin kültürel simgelerinden biridir. Bu dans, Şili'nin bağımsızlık günü olan 18 Eylül'de ve diğer milli bayramlarda sergilenir. Cueca, geleneksel kıyafetler giyilerek, çiftler halinde yapılır ve Şili'nin kırsal geleneklerini yansıtır.


Şili mutfağı, deniz ürünleri, et, meyve ve sebzelerin bol olduğu zengin bir mutfaktır. Ülkenin en bilinen yemeklerinden biri empanada, diğeri ise cazuela'dır. Ayrıca, Şili dünya çapında kaliteli şarapları ile de tanınır. Şili'nin Maipo ve Colchagua vadileri, üst düzey şarap üretimiyle ünlüdür.


Şili, Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri Gabriela Mistral ve Pablo Neruda gibi ünlü şairleriyle tanınır. Şilili yazarlar ve şairler, ülkenin zengin edebi geleneğinin ve kültürel kimliğinin önemli bir parçasıdır.


Şili'nin yerli halkı Mapucheler, ülkenin kültürel çeşitliliğine katkıda bulunur. Mapuche kültürü, dil, geleneksel giysiler, el sanatları ve ritüeller aracılığıyla korunur ve kutlanır. Mapucheler, doğaya derin bir saygı duyar ve topraklarıyla güçlü bir bağ kurarlar.


Şili'nin çeşitli doğal güzellikleri, ülkenin kimliğinde önemli bir yer tutar. Şilililer, doğal kaynaklarını koruma ve sürdürülebilir kullanım konusunda büyük bir bilince sahiptir. Patagonya, Atacama Çölü ve Paskalya Adası gibi doğal harikalar, ulusal gurur kaynaklarıdır ve korunmaları için çaba gösterilir.

İş Kültürü

Şili iş kültürü, resmiyet, hiyerarşi ve kişisel ilişkilerin önemine dayanır. Şili'de iş yapma süreci, hem Latin Amerika geleneklerine bağlılığı hem de modern iş uygulamalarına açıklığı yansıtır.


Şili iş kültüründe resmiyet önemlidir. Toplantılarda resmi giyim beklenir ve iş ilişkileri genellikle resmi bir üslupla yürütülür. Hiyerarşi, Şili'deki iş yerlerinde belirgin bir şekilde hissedilir ve karar alma süreci genellikle üst yönetim tarafından gerçekleştirilir. Yöneticilere saygı göstermek ve onların otoritesini kabul etmek temel bir beklentidir.


Kişisel ilişkiler Şili'de çok önemlidir. Şilililer, iş ortaklarıyla güçlü ve uzun vadeli ilişkiler kurmayı tercih eder. Bu nedenle, iş ilişkilerini geliştirmek ve korumak için zaman ve çaba harcamak önemlidir. Ağ kurma etkinlikleri ve sosyal toplantılar, iş dünyasında güven ve sadakat inşa etmenin önemli yollarıdır.


Toplantılar ve iş görüşmeleri genellikle bir selamlaşma ve biraz sohbetle başlar. Bu, iş konularına geçmeden önce kişisel bir bağ kurmanın bir yoludur. Puntualidad (dakiklik) Şili'de önemli olmasına rağmen, esnek bir zaman anlayışı da vardır ve toplantılar bazen planlanandan daha uzun sürebilir.


Şili iş dünyasında, "cuoteo" adı verilen bir kavram vardır -farklı siyasi veya sosyal gruplardan insanların iş yerlerinde temsil edilmesini ifade eder. Bu, iş ve siyaset arasındaki ilişkilerin karmaşık doğasını yansıtır. Ayrıca, "roto" kelimesi, Şili'nin mütevazı ve alçakgönüllü sınıf kökenlerini ifade eder, bu da çalışma ahlakı ve topluluk duygusunun iş kültüründe önemli yönler olduğunu gösterir.

Pratik Bilgiler

İlk İsim ve Ünvan

  • Kişilerin isimlerinin önüne “Mr.” (“Señor”), “Mrs.” (“Señora”), veya “Miss” (“Señorita”) terimleri konarak çağırabilirsiniz. Ayrıca unvanların kullanılması pek yaygın değildir.

  • En iyi politika kişiye nasıl çağrılmaktan hoşlandığını sormak olacaktır.

  • Şilililerin büyük bir çoğunluğu hem anne hem de baba isimlerini kullanmaktadırlar. Baba ismi ilk olarak söylenir. Örneğin Carlos Lopez Garcia ismi “Señor Lopez.” olarak söylenebilir.


İş Görüşmeleri

  • İlk görüşmelerinizi banka, danışmanlık firmaları veya ticaret organizasyonları tarafından düzenlenecek organizasyonlar vasıtası ile gerçekleştirmenizde fayda vardır.

  • İlk ziyaretlerinizi orta seviyedeki ve üst seviyede yöneticilerle yapmanız tavsiye edilmektedir. Sonraki toplantılara orta seviyedeki yöneticilerin katılması ve devam ettirmesi uygun olur.

  • İlk toplantıda Şilili ortağınız size çok fazla resmi görünebilir. Daha sonraki toplantılarda daha sıcak bir ilişki kurulacaktır.

  • Kartvizitinizin arka tarafını İspanyolca'ya çevirin ve yanınızda bol miktarda kartvizit bulundurun.


İletişim

  • Şilililer çok vatanseverdir ve ülkeleri ile ilgili olumsuz eleştirilere tepki gösterebilirler.

  • Şili'nin ekonomisinden ve tarihinden olumlu olarak ve içtenlikle bahsetmeniz, iyi ilişkilerin oluşturulması açısından çok önemlidir.

  • Şili'yi Arjantin ile kıyaslamamaya özen gösterin.

  • Şililerin büyük bir çoğunluğu sanata yönelik konularla çok ilgilidirler. Özellikle; müzik, resim ve edebiyat konularında ortak nokta bulma şansına sahip olabilirsiniz.

  • Şilililer konuşma esnasında diğer kişinin konuya karışmasına konuyla ilgilenildiği şeklinde algılamaktadırlar. Eğer sözünüz kesilirse tepki göstermeyin.

  • Şili'de gezdiğiniz turistik yerler, seyahat, kayak veya balıkçılık gibi spor dalları, yemek ve şarap gibi konular hakkında konuşmaktan hoşlanırlar.


Hediye Verme

  • Şili İş Kültüründe, çok yakın bir dostluk kurulmadan önce hediye verilmesi beklenmemektedir.

  • Çok pahalı bir hediye seçilmemesine özen gösterilmelidir. Hediyeleriniz rüşvet olarak algılanabilir.

  • Hediyenizi çok iyi ambalajlayın ve içine mutlaka bir kart koyun.

  • Bir Şilili evi ziyaret ettiğinizde çiçek, şekerleme veya çikolata uygun hediye seçenekleridir.


İş Kıyafeti

  • İş kıyafeti genellikle sade ve resmi kıyafetleri içerir. İyi giyinmek, Şili'de bir saygı ifadesi olarak kabul edilir ve iş zamanında spor giyim hoş karşılanmaz.

  • Erkekler için uygun kıyafetler genellikle beyaz gömlek, gösterişsiz kravat, mavi veya gri renkte takım elbiselerdir. Benzer şekilde, kadınlar da mavi veya gri takımları tercih edebilir ve alçak ökçeli ayakkabılar giyebilirler.

  • İş dışında, pantolon, gömlek ve kaliteli kot pantolonlar giyilebilir; ancak halk içinde şort giymek uygun görülmez. Kıyı sahillerinden dağlara doğru seyahat ederken, sıcaklık farklarına hazırlıklı olmak için kalın kıyafetler de yanınızda bulundurulmalıdır.


Randevu

  • Şili'de Ocak ve Şubat ayları popüler tatil sezonları olduğundan, bu dönemde iş yapmaya yönelik çabaların verimli olmayabileceği unutulmamalıdır.

  • Karar verici kişilerle randevu ayarlamak için ilk adım olarak sekreterlerle iletişime geçmek gerekir. Sekreterlerle nazik ve saygılı bir şekilde iletişim kurmak önemlidir. Randevuların en az üç veya dört hafta önceden planlanması önerilir ve gelişmeden önce randevunun doğrulanması gerekmektedir.

  • Şili'de uygun görüşme saatleri genellikle 10:00-12:30 ve 15:00-17:00 arasındadır, ancak öğle yemeği saatleri de görüşmelere dahil olabilir. Şilililer tarih formatında Güney Amerika standartlarını kullanır (örneğin, 12.03.04 = 12 Mart 2004). Devlete ait işyerleri genellikle Pazartesi-Cuma günleri 9:00-16:30 saatleri arasında açıktır.

  • İş ilişkilerinde zamanında olmak Şilililer tarafından önemsenir. Karşı tarafın biraz geç gelmesi olağan kabul edilir, bu durumu normal karşılamak gerekir. Ev davetlerinde misafirlerin 15 dakika gecikmesi normaldir, akşam yemeği partilerine ise 30 dakika kadar geç gitmek normal kabul edilir.

  • Şilili iş insanları genellikle muhafazakar ve iş ahlakına önem veren bir yapıya sahiptirler.

Önemli Göstergeler

Hofstede Kültür Boyutları

Güç Mesafe Endeksi (PDI)

Şili, Güç Mesafe endeksinde diğer Latin Amerika ülkelerinin çoğundan daha düşük puan alsa da, 63 puanıyla bu boyutta orta ve üst sıralarda yer aldığı söylenebilir. Şili’nin otoriter geçmişinin kalıntıları farklı alanlarda devam etmektedir. Örgütsel düzenlemeler daha uzun piramitleri ve düşük delegasyon derecelerini göstermektedir. Statü sembolleri, güç farklılıklarının altını çizmek için kullanılır. Hiyerarşik bir sosyal yapı ve oldukça katı sosyal sınıflar mevcuttur; güç sahipleri için ayrıcalıklar ortaktır.

Daha fazla bilgiye ulaşmak için Hofstede Kültür Boyutları yazımıza göz atabilirsiniz.

KOF Küreselleşme Endeksi

Şili, 40. sıradadır ve Güney Amerika'daki ekonomik açıdan en istikrarlı ülkelerden biri olarak kabul edilir.

KOF Küreselleşme Endeks verileri 2023 yılına aittir, ve KOF Swiss Economic Institute web sitesinden alınmıştır.

Daha fazla bilgiye ulaşmak için Küreselleşme ve Kültür blog yazımıza göz atabilirsiniz.

Diğer Göstergeler

İçerik

Yolsuzluk Algı Endeksi
Corruption Perceptions Index
(CPI)

Dünya Sıralaması

29

Küresel İnovasyon Endeksi
Global Innovation Index
(GII)

Dünya Sıralaması

52

İnsani Gelişim Endeksi
Human Development Index
(HDI)

Dünya Sıralaması

44

İş Yapma Kolaylığı Endeksi
Ease of Doing Business Index
(EODB)

Dünya Sıralaması

59

bottom of page