- Osmancan Çekinmez
- 6 May
- 9 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 8 May
Ürdün, binlerce yıllık tarihi mirası, Dünya’nın 7 harikasından biri olan Petra Antik Kenti, filmlerde karşılaştığımız Mars çölü manzaraları ve eşsiz doğal alanlarıyla gerçekten büyüleyici bir ülke. Bu yazıda; Amman, Ölü Deniz, Petra ve Wadi Rum gibi öne çıkan noktalarla 7 günlük bir rota hazırladım. Ayrıca, ziyaret ettiğim veya araştırdığım alternatif yerleri ve önemli gezi notlarını da bulabilirsiniz.
Ürdün Gezi Rotası
🇯🇴 Amman – Başkent, tarihi yapılar, yerel lezzetler ve Ürdün kültürü
🖼 Madaba & Nibu Dağı – Din ve tarihin birleşimi
🌊 Ölü Deniz – Dünyanın en düşük noktası
🏛 Petra Antik Kenti – Ürdün'ün incisi, tarihin izlerini keşfedin
🕌 Wadi Rum – Çöl safarisi ve kızıl renkli çöllerin keşfi
📌 Günlük detaylı planı, nerelerde ne kadar zaman geçirilebileceği, gezi ile ilgili önemli notları ve hem doğa hem de deniz alternatifli rotaları bu yazıda bulabilirsiniz.
Ürdün'e Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler
Seyahatinizi kolaylaştıracak bazı önemli ipuçlarını sizin için bir araya getirdim. Ama isterseniz bu kısmı atlayıp direkt Amman bölümüyle devam edebilirsiniz.
🇯🇴 Ürdün Haşimi Krallığı (Hashemite Kingdom of Jordan)
Başkent: Amman (nüfus: 2.2 milyon)
Nüfus: 11,4 milyon
Para Birimi: Ürdün Dinarı (JOD) – 1 JOD = 1.29 EUR = 54 TL (Güncel Kurlar)
Resmi Dili: Arapça
Komşuları: Suudi Arabistan, Irak, Suriye, Filistin, İsrail
Saati Dilimi: Türkiye ile aynı
🌍 Sezon
Ürdün'ü ziyaret etmek için en iyi zaman, ilkbahar (Mart-Mayıs) ve sonbahar (Eylül-Kasım) aylarıdır. Bu dönemde hava ılıman, turist kalabalıkları daha az ve fiyatlar daha uygun. Yaz aylarında (Haziran-Ağustos) sıcaklıklar yüksek olabilir, özellikle çöl bölgelerinde ve Petra'da. Kış aylarında (Aralık-Şubat) ise hava soğuk ve yağışlı olabilir.
🛂 Vize ve Güvenlik
Vize: Türk vatandaşları için Ürdün'e girişte vize gerekmiyor. Pasaportunuzla rahatlıkla ülkeye giriş yapabilirsiniz.
Güvenlik: Ürdün, Orta Doğu’nun en güvenli ülkelerinden biri olarak kabul ediliyor. Yine de İsrail ve çevresindeki gelişmeleri, seyahatten önce mutlaka kontrol etmekte fayda var. Ben seyahatim boyunca her yaştan, hem kadın hem erkek, tek başına ya da çift olarak gezen birçok turistle karşılaştım. Genel olarak güvenli bir ortam var; ancak dünyanın her yerinde olduğu gibi, özellikle akşam saatlerinde ve tenha bölgelerde dikkatli olmak gerekiyor.
🎫 Jordan Pass
Jordan Pass, Ürdün'deki pek çok turistik mekana girişte size büyük kolaylık sağlıyor. Petra için 1, 2 veya 3 günlük seçenekler ve İsa'nın Vaftiz Yeri (Baptism Site of Jesus Christ) alanına giriş için farklı biletleme ve fiyatlandırma seçenekleri sunuluyor. Ayrıca, 40'tan fazla müzeye de giriş imkanı sağlıyor. Ürdün Müzesi ve Musa Kilisesi (Nibu Dağı) Jordan Pass kapsamına dahil değil.
🌙 Din ve Ramazan
Ürdün'de İslam dini büyük bir öneme sahip, bu nedenle özellikle Ramazan ayında seyahat edecekler için bazı düzenlemeleri ekledim. Ramazan boyunca, çoğu dükkan ve mekan öğlene kadar, restoranlar ve kafeler de iftara kadar genellikle kapalı. İftar saatinde restoranlarda sabit menüler sunuluyor, ve menüden dilediğiniz yemeği seçemiyorsunuz. Ayrıca, haritalarda ve internette yer alan açılış-kapanış saatleri genel olarak güncel değil. Bu dönemde dışarıda yemek yemek ve su içmek için daha sakin yerleri tercih etmek gerekiyor.
🚶♂️ Ürdün Halkı
Ürdün halkı gerçekten çok misafirperver ve yardımsever. Arap kültürüne dayalı bir yaşam tarzına sahipler ve yabancılara karşı son derece anlayışlı ve nazikler. Türkiye'ye büyük bir sempatileri var, özellikle dizilerimizi çok yakından takip ediyorlar. Ürdün’ün güneyine doğru gittikçe ise Bedevi kültürü daha fazla hissediliyor. Mısır, Suriye ve Filistin gibi farklı Arap ülkelerinden de oldukça göç almış.
👟 Yürüyüş İçin Hazır Olun!
Ürdün genel olarak yokuşlu, inişli çıkışlı ve merdiven dolu. Şehirler genelde vadi'lere kurulmuş (Amman, Wadi Musa gibi). Özellikle Petra'yı tam olarak keşfedecekseniz, yürüyüşe hazırlıklı olun.
🚗 Ulaşım: Havalimanı, Şehir İçi ve Şehirlerarası Ulaşım
Havalimanından Amman'a Ulaşım
Queen Alia Uluslararası Havalimanı’ndan Amman şehir merkezine ulaşmak için otobüs ve taksi/shuttle gibi seçenekler mevcut. Shuttle ya da taksi ile şehir merkezine ulaşım yaklaşık 20-30 JOD arasında tutuyor.
Şehirlerarası Ulaşım
Ürdün’de şehirler arası otobüsler mevcut ve yerel halk tarafından sıkça kullanılıyor. Ancak turistler için pek önerilmiyor çünkü seferler sınırlı olabiliyor ve konfor açısından yetersiz kalabiliyor. En rahat ve esnek ulaşım şekli araç kiralamak. Birçok turist bu yöntemi tercih ediyor ve ülkeyi dilediği gibi keşfedebiliyor.
Şehir İçi Ulaşım
Otobüs: Şehir içi otobüsler yaygın ancak genellikle yerel halk kullanıyor. Duraklar ve yönlendirmeler bazen kafa karıştırıcı olabiliyor.
🔴 Taksi: Büyük şehirlerde taksiler oldukça yaygın. Ancak taksiye binmeden önce gideceğiniz yeri netleştirip fiyat konusunda anlaşmanız gerekiyor. Aksi takdirde istenmeyen sürprizlerle karşılaşabiliyorsunuz. Örneğin, 2-3 JOD tutacak mesafelere "taksimetre 7-8 JOD yazdı" denildiğini duyabilirsiniz. Ayrıca taksimetreler genellikle açıkça görülebilir bir yerde değil...
Rehber ve Özel Turlar
Özellikle Avrupa ve Amerika’dan gelen turistlerin yerel bir rehber tuttuklarını sıkça gördüm. Genellikle 4x4 bir araç kiralayan bu rehberler, sizi havaalanından alıp belirlediğiniz rotada gezdiriyor ve tur sonunda tekrar havaalanına bırakıyor. Ben araç kiralayarak rotayı tek başıma rahatça gezebildim. İyi bir ön araştırma yapmak ve Harita uygulamalarını etkin kullanmak yeterli.
💰 Para Kullanımı ve Ödemeler
Döviz büroları şehir merkezlerinde rahatça erişebilirsiniz. Ürdün'de kredi kartı kullanımı oldukça yaygın (JOD, EUR veya USD), ancak bazı küçük dükkanlarda yalnızca nakit ödeme kabul ediliyor. Wadi Rum'a gidecekseniz yanınızda nakitle gitmelisiniz.
⚠️ Hassas Konular
Siyaset (özellikle Orta Doğu siyaseti) ve dini konularda dikkatli olmak gerekiyor. Dini alanlarda sakin ve saygılı olmak çok önemli.
🗣 İletişim
Yerel halk genelde sadece Arapça biliyor. Amman merkezde ve turistik bölgelerde İngilizce ile iletişim kurmak mümkün.
Selamünaleyküm, Aleyküm selâm ve Shukran ile tüm kapıları açmak mümkün.
Amman
Amman, Orta Doğu'nun hem modern hem de geleneksel dokusunu bir arada barındıran bir şehir. Kalabalık ve trafik yoğun, ara sokaklar dar olduğu için araba kullanacaklar için zorlu olabilir. Amman'da mekanlar birbirine yakın gibi görünse de, çoğu zaman arada 100'den fazla merdiven çıkmanız veya inmeniz gerekebiliyor. Gezeceğiniz bölgeleri iyi planlayıp, taksiyle ulaşım Amman keşfini kolaylaştırıyor. Şehirdeki yerel pazarları ve dükkanları gezmek ise son derece keyifli.
Ürdün'ün tarihine ve kültürüne dair bilgi edinmek, yerel pazarları keşfedip ve biraz da yerel tatları denemek isterseniz, 1 tam gün ayırmanızı tavsiye ederim.
Tarihi ve Dini Yerler
Amman Kalesi (Amman Citadel), Herkül Tapınağı (Temple of Hercules), Emevi Sarayı (Umayyad Palace), Bizans Kilisesi (The Byzantine Church), Omar Bin Hattab Camii (Omar Ibn Al-Khattab Mosque)
Roma Tiyatrosu (Roman Theatre)
Grand Husseini Mosque (Hüseyin Camii)
Müzeler ve Kültürel Alanlar
Ulusal Arkeoloji Müzesi (Jordan National Museum)
Ürdün Müzesi (The Jordan Museum)
Gezilecek Alanlar, Caddeler, Eğlence, Sosyal Alanlar
Wast al-Balad
Al Nada Souq
Rainbow Street
Madaba ve Nibu Dağı (Mount Nebo)
Madaba kliseleriyle ve yunan ortodoks mozaikleriyle ünlü. Tarihi ve dini konulara meraklılar için güzel bir uğrama noktası. Nibu Dağı, Hz. Musa’nın hayatıyla yakından ilişkili. Nibu Dağı, Musa’nın Vaat Edilmiş Toprakları görüp ancak oraya girmediği yer olarak biliniyor. Ayrıca Hz. Musa anısına burada bir kilise ve manastır inşa edilmiş. Nibu Dağı’ndan panoramik bir manzara eşliğinde, bölgenin tarihi ve dini önemini daha iyi anlayabilirsiniz.
📌 Sabah erken saatte Amman'dan çıkıp, Madaba'ya 1 saatten az bir sürede varabiliyorsunuz. Burada 1 müze görüp, 1 saat geçirip yoluma Nibu Dağıyla devam ettim, zaten birbirlerine çok yakın. Nibu Dağı'nda manzara eşliğinde kısa bir yürüyüş sonrası da Ölü Deniz'e geçtim (1 saat).
Ölü Deniz (Dead Sea)
Ölü Deniz, gerçekten görülmeye değer. Deniz seviyesinden 427 metre aşağıda, İsrail ve Ürdün arasında kalıyor. Tüm oteller, plajlar ölü denizin kuzeyinde yer alıyor. Orta kısmında da Wadi Mujib var, nehir kenarında yürüyüş için güzel bir nokta. Güney tarafı ise tamamen endüstriyel alan, tuz işleme tesisleri.
📌 Ölü Deniz, normal deniz suyuna kıyasla yaklaşık on kat daha tuzlu ve magnezyum, sodyum, potasyum, brom gibi birçok klorür tuzunu bolca barındırıyor. Aynı zamanda, atmosferik oksijen yoğunluğu Dünya’daki pek çok yerden daha yüksekmiş. Olağanüstü sıcaklığı, yüksek tuz oranı, yüzdürme gücü ve zengin mineralli yapısıyla Ölü Deniz, antik çağlardan bu yana insanların ilgisini çekmiş. Kral Herod Büyük ve Kleopatra gibi tarihi isimler de bu şifalı sulardan faydalananlar arasında yer alıyor.
📌 Hz. İsanın Vaftiz edildiği yer, Ölü Deniz'in hemen kuzeyinde (arabayla 30 dk.) yer alıyor. İsrail sınırına yakın olduğu, ve sıkı aramalar yapıldığı için zaman kaybetmemek adına gitmedim.
📌 Denize girip, 2-3 saat zaman geçirdikten sonra Petra'ya doğru yoluma devam ettim. Ölü Deniz'de 1 gün konaklayıp, Petra'ya dinlenerek gitmek daha iyi olabilirdi.
Petra Antik Kenti
Petra, diğer adıyla "Gül Şehri", UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor ve aynı zamanda Dünyanın Yeni 7 Harikası’ndan biri. Petra’ya gelip o meşhur Siq geçidinden yürüyüp Al-Khazneh’e (Hazine) ulaştığınız an ise gerçekten büyüleyici — insan kendini adeta başka bir dünyadaymış gibi hissediyor.
Petra Antik Kenti, Ürdün’ün en değerli hazinelerinden biri ve açık ara en bilinen turistik noktası. Petra, güney Ürdün’e 2.000 yıldan daha uzun bir süre önce yerleşen çalışkan bir Arap toplumu olan Nebatîler’in mirası. O dönemde zarif kültürü, devasa mimarisi ve dahiyane su kanalları ile baraj sistemleriyle hayranlık uyandırıyor.
Nebatîler, Edomitler ve Romalılar gibi farklı medeniyetlerin yaşadığı Petra, onların bilgi ve becerilerini bir araya getirerek bu eşsiz dünya harikasını ortaya çıkarmış. Zamanında tütsü, ipek, baharat ve egzotik ürünlerle yüklü kervanlar Petra’da mola verirmiş.
Petra Antik Kenti'nde Görülmesi Gereken Yerler
Petra Antik Kenti
*As-Siq (Dar geçit)
*The Treasury (Al-Khazneh)
Street of Facades (Fasadlar Sokağı)
Theatre (Antik Tiyatro)
High Place of Sacrifice (Kurban Tepesi)
Royal Tombs (Kral Mezarları)
Nymphaeum (Anıtsal çeşme / su tapınağı)
Colonnaded Street (Sütunlu Yol)
Qasr al-Bint (Dini tapınak)
Lion Triclinium (Aslan kabartmalarıyla süslenmiş ve ziyafetler için kullanılan bir kaya odası)
*The Monastery (Ad-Deir)
*En bilinen ve sağlam kalabilmiş kalıntılar
Müzeler
Petra Museum (Petra Müzesi)
Küçük Petra (Little Petra – Siq al-Barid)
Petra’daki yapıların çok küçük bir versiyonu gibi düşünebilirsiniz. Ana Petra alanına sadece 10 dakikalık sürüş mesafesinde. Kalabalık olmadığı için daha sakin ve rahat bir keşif imkânı sunuyor. Yarım saat gibi bir sürede tüm alanı görebiliyorsunuz.
📌 Petra, Wadi Musa isimli yerleşim yerinin içinde bulunuyor. Yani otel, restoran, market gibi her şey Wadi Musa’da. Eğer konakladığınız yer Petra girişine uzaksa, mutlaka taksi ya da araçla gitmenizi tavsiye ederim. Çünkü içeride sizi uzun bir yürüyüş bekliyor. Baştan enerjinizi harcamamakta fayda var.
📌 Petra çok geniş bir arkeolojik alan. İçinde farklı yürüyüş rotaları var. Her yeri keşfedip, Küçük Petra dahil, 1 gün yeterli olmayabilir. Ama “Ana rotadan gezeyim, temel yerleri göreyim” derseniz, 1 tam gün yeterli olabilir. Rotalara buradan göz atabilirsiniz. Her bir rotanın yalnızca tek yön (gidiş) olduğunu unutmayın. Küçük Petra ve Petra’yı (Petra Ana Yürüyüş Yolu, Manastır ve Kral mezarlıkları dahil olmak üzere) toplamda 20 km yürüyerek keşfedebildim.
🔴 Petra içinde, farklı noktalarda size katır veya eşeklerle götürme teklifinde bulunan Bedevilerle karşılaşabilirsiniz. Genellikle bunun ücretsiz olduğunu ve Petra giriş ücretinin içinde olduğunu söylüyorlar, ancak durum böyle değil! Ayrıca, hayvanların koşulları pek sağlıklı görünmüyordu, bu yüzden ben kesinlikle binmedim.
Wadi Rum
Kırmızı çölleriyle Wadi Rum, gerçekten de Dünya’da değilmişsiniz gibi hissettiriyor. Kızıl renkli dağlar, uçsuz bucaksız çöl manzarası… Her şey adeta Mars’ı andırıyor; sessiz ve etkileyici.
Wadi Rum’da pek çok kamp alanı bulunuyor ve bu kamplar genellikle yerel halk, yani Bedeviler tarafından işletiliyor. Aynı zamanda yapmak istediğiniz aktiviteleri de bu kamplar aracılığıyla kolayca ayarlayabiliyorsunuz. 2-3-4 ya da 6 saatlik Jeep Safari turları, gün doğumu ya da gün batımında yapılan deve yürüyüşleri gibi seçenekler mevcut. Bu aktiviteleri kamp alanlarında konaklamasanız bile ayarlamanız mümkün.
📌 Wadi Rum'a gelmeden önce tüm planlarınızı ayarlamanızı tavsiye ederim; çünkü oradayken her şeyi son dakikaya bırakmak biraz zor oluyor. Kredi kartı hiçbir işletmede geçmiyor, yanınızda mutlaka yeterli miktarda nakit bulundurun.
📌 Wadi Rum'da kamp alanlarında, veya Bedevi dağ mağaralarında kalabiliyorsunuz. Geleneksel akşam yemekleri de oldukça lezzetli.
7 Günlük Gezi Planı, Alternatifler ve Notlar
📌 Ulaşım Notu
Ürdün'e yapılan Pegasus uçuşları genellikle gece saatlerinde gerçekleşiyor. Bu durum özellikle gidiş ve dönüş uçuşlarında zaman açısından bazı zorluklar yaşatabilir. Pegasus'la gidecekseniz, seyahatinizi planlarken bu durumu göz önünde bulundurmanızda fayda var.
📌 Gezi Rotası
Ben gezime Amman’dan başlayıp güneye doğru ilerledim; en son gün ise Wadi Rum’dan tekrar Amman’a dönerek gezimi tamamladım. Ancak farklı şekillerde yapmak da oldukça rahat olabilirdi.
Opsiyon 1: Queen Alia Havalimanı’na indiğinizde araç kiralayıp, doğrudan güneye — Akabe veya Wadi Rum’a — geçebilirsiniz. (Yaklaşık 3–4 saatlik bir sürüş mesafesi var. Yollar 2–3 şeritli ve oldukça konforlu.) Ardından kuzeye doğru ilerleyerek gezilecek yerleri görüp, rotayı Amman’da sonlandırabilirsiniz.
Opsiyon 2: Queen Alia Havalimanı’ndan Akabe’ye iç hat uçuşuyla geçip, orada araç kiralayabilirsiniz. Yine kuzeye doğru yol alarak gezilecek noktaları gezip Amman’da bitirebilirsiniz.
📌 Araç Notları
Araç kullanımı genel olarak oldukça rahat. Amman biraz kalabalık olduğu için trafikte yoğunluk yaşanabiliyor ve yollar ilk başta biraz karmaşık görünebilir. Ara sokaklar dar olduğu için ben özellikle Amman içinde araç kullanmamaya çalıştım. Ancak şehirler arası yollar ve diğer yerleşim yerlerinde sürüş çok daha konforlu. Yol tabelalarının çoğu hem Arapça hem de İngilizce olduğu için yön bulmakta zorlanmıyorsunuz. Ayrıca neredeyse her yerde ücretsiz park alanları mevcut.
📌 Deniz ve Doğa Alternatifleri
Akabe (Aqaba): Wadi Rum’a yaklaşık 70 km, yani arabayla 1 saatlik mesafede. Kızıldeniz’de dalış yapmak ya da farklı deniz aktiviteleri denemek isteyenler için Akabe, turistlerin en çok önerdiği yerlerden biri.
Dana Biosphere Reserve & Feynan: Doğa severler için önerilen rotalardan biri. Manzaralarıyla çok övülüyor. Wadi Musa (Petra)'ya 1 saat sürüş mesafesinde.
Jerash ve Ajloun: Amman’dayken gezi rotanıza ekleyebilirsiniz. Petra’dan sonra Ürdün’de en çok ziyaret edilen ikinci yer olan antik Jerash şehri, dünyanın en iyi korunmuş Roma dönemi taşra şehirlerinden biri olarak kabul ediliyor. Amman’ın yaklaşık 45 km kuzeyinde, ve arabayla yaklaşık 40 dakika sürüyor. Ben maalesef araç kiralama konusunda yaşadığım birkaç problem nedeniyle gidemedim. Ancak görüştüğüm tüm turistler ve yerel halk, kesinlikle görmeye değer olduğunu söylüyor. Yaklaşık yarım gün ayırarak bu iki yeri rahatlıkla keşfedebiliyormuşsunuz.
Yemekler
Ürdün mutfağı, Orta Doğu’nun zengin lezzetlerini taşıyan; hem Arap geleneklerinden hem de Osmanlı ve Levant etkilerinden izler barındıran bir mutfak.
Mansaf
Ürdün’ün ulusal yemeği olarak kabul ediliyor. Özel bir sos olan jameed (kurutulmuş keçi sütü / yoğurdu), kuzu eti ve pirinçle birlikte sunuluyor. Özellikle düğün, bayram ve özel günlerde geleneksel olarak hazırlanıyor. Misafirperverliğin ve toplumsal birlikteliğin simgesi.
Maqluba (Maklube)
Arapça’da "ters çevrilmiş" anlamına geliyor. Tencerenin dibine et, sebzeler ve pirinç kat kat yerleştirilerek pişiriliyor. Servis edilirken tencere ters çevriliyor, ortaya görsel olarak da etkileyici bir tabak çıkıyor.
Falafel
Genelde nohutla yapılan, dışı çıtır içi yumuşak bu kızartılmış toplar; sandviç, dürüm ya da mezelerin yanında tüketiliyor. Özellikle kahvaltılarda ve ara öğünlerde tercih ediliyor. Tahin sosu ve humusla birlikte daha da lezzetli oluyor.
Kebap
Ürdün’de kebap çeşitleri oldukça yaygın ve gerçekten çok lezzetli. Kuzu ya da tavuk etinden yapılan şiş kebaplar ve Adana kebabına benzer baharatlı kebaplar bulunuyor. Genellikle közlenmiş sebzeler, pilav ya da dürüm eşliğinde servis ediliyor.
Humus
Nohut, tahin, limon suyu ve sarımsakla yapılan bu mezeyi neredeyse her sofrada görebilirsiniz. Zeytinyağı ve kimyonla lezzetlendirilmiş haliyle kahvaltıdan akşam yemeğine kadar her öğünde yer bulabiliyor.
Baklava
Tatlı olarak en çok tercih edilenlerden. İncecik yufkaların arasına bolca fıstık ya da ceviz konulup şerbetle buluşturuluyor. Türk baklavasına göre genellikle daha az şekerli ve daha hafif şerbetli oluyor. Osmanlı mutfağının izlerini taşıyan bu klasik tatlı, Ürdün’de hâlâ geleneksel yöntemlerle yapılıyor. Özellikle Zalatimo Brothers’ın baklavalarını tavsiye ederim; şehirde pek çok şubesi var, ayrıca havalimanından da rahatlıkla temin edebilirsiniz.
